In het dagelijks leven van veel mensen zijn de smartphone en tablet computer (zoals een Ipad) niet meer weg te denken. Mensen met dementie kunnen ook profiteren van deze nieuwe technologie. Zo blijkt uit onderzoek dat ze veel plezier kunnen beleven aan het spelen met een Ipad, ook als ze geen enkele ervaring met computers hadden. Ook voor mantelzorgers kan het een uitkomst zijn. Het is een manier om samen iets plezierigs te doen. Maar het kan de zorg ook verlichten. Denk bijvoorbeeld aan het inzetten van de camera of GPS functie voor het bevorderen van de veiligheid. Op deze pagina vindt u tips en voorbeelden. Deze zijn afkomstig uit verschillende onderzoeken en gebruikerservaringen.
Apps voor ontspanning
Net als bij iedere activiteit, is het bij app's de kunst om iets te vinden dat aansluit bij iemands wensen en vermogens. Alsiemand voor het eerst op een tablet computer speelt, is het verstandig om een 'voorraad' spelletjes te hebben. Zo kun je snel wisselen als iemand een spel of andere app niet leuk of zelfs vervelend vind. Ook kan het helpen om meerdere keren te testen of iemand de tablet of een bepaald spel leuk vind. Op deze manier kom je erachter welke spellen iemand leuk vind en misschien ook welk moment van de dag het meest geschikt is.
Tips en trucs
- Speel de spellen samen
-
- Niet ieder spel is even makkelijk te begrijpen. Ook kan een spel er door een fout plotseling mee ophouden, of krijg je reclame te zien als je op een reclamevlak klikt.
- Mensen met dementie kunnen snel afgeleid zijn, hen opnieuw aanmoedigen om verder te spelen kan de ervaring voor hen plezieriger maken.
- Uitproberen en leren
-
- Een eerste negatieve reactie op een Ipad hoeft niet te betekenen dat het apparaat niks voor iemand is. Uit onderzoek bleek dat veel mensen die het de eerste keer niks vonden, een tweede of derde keer toch plezier beleefden. Uiteraard zijn er ook mensen die het echt niet leuk vinden.
- Via de Ipad worden mensen mentaal uitgedaagd. Dat is goed voor mensen met dementie. Het is echter niet verstandig om steeds spellen te kiezen die iemand maximaal uitdagen. Dat soort spellen roepen snel gevoelens op van falen, iets niet meer kunnen of frustratie. Welke spellen geschikt zijn is een kwestie van uitproberen. De vuistregel is: iemand moet er plezier aan beleven.
- Spellen kunnen iemand ook op een andere manier frustreren. Bijvoorbeeld als een spel iet doet wat iemand niet verwacht. Zo volgt een damspel vaak de internationale regels, terwijl mensen vaak 'huisregels' gewend zijn.
- Betrek anderen
-
- Soms weten (klein)kinderen of anderen niet goed wat ze moeten doen als ze op bezoek zijn. Het helpen met de Ipad of samen een spelletje doen is dan vaak voor beide een plezierige activiteit.
Voorbeelden van apps
Ontspanningsapps
Bij deze apps is geen of lange tijd geen handeling nodig van degene met dementie. De apps die met name genoemd worden komen uit een van de onderzoeken naar het inzetten van apps voor mensen met dementie.
|
Eenvoudig
|
Gemiddeld
|
Complex
|
|
Digitale dieren kijken
Het kijken naar dieren is voor veel mensen ontspannend. Het spelPocket Pond laat je naar vissen kijken terwijl er ontspannende muziek klinkt.
|
Youtube
Afhankelijk van iemands voorkeuren kunnen hier video's worden geselecteerd. Denk bijvoorbeeld aan concerten, kerkdiensten en (oude) tv-programma's.
|
Luisterboeken
Via een tablet kunnen luisterboeken worden geluisterd. Zo'n boek kan echter te lang zijn om goed te volgen. Denk dan aan gedichten of korte verhalen.
|
|
Muziek luisteren
Via apps als Spotify kun je oude muziek beluisteren. Vaak zijn er openbare afspeellijsten te vinden met muziek van vroeger.
|
Digitale fotolijst
Verschillende apps bieden de mogelijkheid om foto's die op het apparaat staan periodiek te wisselen. Zo kun je foto's van vroeger laten zien.
|
|
|
Geluiden
Er zijn verschillende apps die ontspannende geluiden en/of beelden gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan zee geluid om slaap te stimuleren of vogelgeluid om te ontspannen.
|
|
|
Doe apps
De onderstaande apps vragen om een bepaalde actie van de gebruiker. De apps die met name genoemd worden komen uit een van de onderzoeken naar het inzetten van apps voor mensen met dementie.
|
Eenvoudig
|
Gemiddeld
|
Complex
|
|
Muziek maken
Apps om eenvoudige muziekinstrumenten te bespelen zijn er in veel verschillende soorten en maten. Denk aan drums, xylofoon of keyboard. Een voorbeeld is Awesome Xylophone.
|
Mikken / richten
De tablet computer is zeer geschikt voor spelletjes om te spelen die draaien om mikken en richten. Veel van die spellen zijn heel druk met allerlei animaties. Het oudhollandseSjoelen is een rustige variant op dit thema.
|
e-boeken
Tablets zijn goede e-readers en er zijn inmiddels duizenden titels beschikbaar. Bijkomend voordeel is dat de lettergrote kan worden aangepast. Zo'n boek kan echter te lang zijn om goed te volgen. Denk dan aan gedichten of korte verhalen.
|
|
Kleurenspel
Verschillende apps laten je op een eenvoudige wijze complexe en kleurrijke tekeningen maken. Twee voorbeelden zijn Tesla toy en Line Art
|
Gekleurde cirkels
Een caleidoscoop is een buis die mooie veranderende cirkels toont. Dit effect kan de speler maken via de app Kaleidoscoop
|
Digitale kunst
Op de tablet kunt u veel dingen digitaal (na)maken. Veel apps zijn heel complex, maar de app potten bakken is relatief eenvoudig.
|
|
|
Schilderen
Op een tabletcomputerschilderen of tekenen is niet eenvoudig. De ervaring dat er kleuren en lijnen ontstaan na aanraking van het scherm kan echter ontspannend werken.
|
Museumbezoek
Veel musea hebben hun collecties (deels) gedigitaliseerd. Een mooie manier om van kunst te genieten. Een erg mooi initiatief voor mensen met dementie is de (Engelstalige) app 'House of memories' van een Brits museum. Hiermee kunt u herinneringen ophalen aan de hand van voorwerpen van vroeger.
|
Denkspellen
De spellen uit deze categorie zijn ten opzichte van de andere spellen zeer complex. Bovendien zijn de spellen te verliezen, kan men 'vastzitten' of kunnen afwijkende spelregels leiden tot frustratie. Voor mensen met een lichte vorm van dementie kunnen ze veel plezier en ontspanning geven. De apps die met name genoemd worden komen uit een van de onderzoeken naar het inzetten van apps voor mensen met dementie.
|
Eenvoudig
|
Gemiddeld
|
Complex
|
|
|
Aanlegspellen
Het afmaken van reeksen en patronen komt bij verschillende bekende spellen voor. Deze hebben tegenwoordig ook vaak een digitale variant. Bijvoorbeeld domino, het kaartspel solitair of Mahjong.
|
Gezelschapspellen
Ook veel gezelschapspellen zijn tegen de computer of online tegen anderen te spelen. Voorbeelden zijn bijvoorbeeld Yatze, vier op een rij, Rummicub of boter kaas en eieren. Soms zijn ook de complexe spellen zoals dammen, schaken en een kaartspel als hartenjagen een optie om te overwegen
|
|
|
Legpuzzel
Er zijn erg veel app's om digitaal legpuzzels te maken. Een voorbeeld isJigzo, waarmee je puzzels kunt maken van bestaande foto's
|
Woordpuzzels
Ook woordpuzzels kunnen een goede manier zijn om te ontspannen. Bij de bekende kruiswoordraadsels is de invoer van woorden wel vaak lastig. Een makkelijker alternatief is dan de woordzoeker.
|
Tablet/smartphone ter ondersteuning
|
Eenvoudig
|
Gemiddeld
|
Complex
|
|
Oogje in het zeil
Oude smartphones hebben vaak een camera. Wanneer je deze op een strategische plek opstelt kun je er met het programma. Een voorbeeld is de cloud baby monitor. (de app kost 4 euro). Maar er zijn ook alternatieven die bijvoorbeeld een SMS versturen bij beweging (van de voordeur).
|
Taalproblemen
Er zijn verschillende app's voor mensen met taalproblemen (afasie) BijvoorbeeldGespreksboek voor mensen die moeite hebben met het vinden van woorden maar nog wel kunnen lezen.Hehajo, maakt gebruik van pictogrammen om de communicatie te verbeteren.
|
GPS
Oude smartphones hebben vaak een GPS. Wanneer je deze aan iemand meegeeft, kun je dat gebruiken om iemand terug te vinden of te bellen indien nodig. Een voorbeeld is GPS tracker. Tweri is een andere. Deze is speciaal ontwikkeld met mantelzorgers van mensen met dementie. Deze app is echter in het Engels.
|
|
Levensboek
Door uw (kwetsbare) foto's in te scannen en in een online fotoalbum te plaatsen kan iedereen die op bezoek komt de foto's van vroeger samen bekijken. Een voorbeeld ishttps://www.mijnalbum.nl/
|
|
|
Andere Apps
Afhankelijk van iemands interesses, vaardigheden en beschikbare hulp van naasten en verzorgenden kunnen veel andere app's iemand plezier en ontspanning bieden. Denk bijvoorbeeld aan nieuwsapp's, beeldbellen via bijvoorbeeld Skype, en foto's en berichten delen via Facebook. Hobby's of beroep kunnen ook inspiratie geven. Zo zijn er veel app's over bijvoorbeeld tuinieren, koken gymnastiek en reizen.
Tips van lotgenoten
Gebruikt u zelf een tablet computer of smartphone? Deel dan uw ervaringen op ons forum. In het buitenland schreven ook verschillende mantelzorgers (Engelstalige) blogs over dit onderwerp. Een mooie die werd overgenomen door onze Amerikaanse zusterorganisatie en staat vol met voorbeelden ' Alzheimer's Caregiving - There's An App For That!'
Verder lezen voor zorgprofessionals
Zorgprofessionals kunnen inspiratie opdoen voor het toepassen van tablet computers via het onderzoeksrapport ' In Touch' van de Hogeschool Rotterdam. Daarnaast besteedt het rapport Slimme technologie x dementie = zelfredzaamheidvan de academische werkplaats dementie ook aandacht aan technische oplossingen waaronder dementie. Ook buiten Nederland krijgt het onderwerp aandacht, bijvoorbeeld via het project memoryappsfordementia van de universiteit van Worcester.
Bronvermelding: www.alzheimer-nederland.nl
Lees meer
